Σαν σήμερα 23 Μαρτίου 1821: Η απελευθέρωση της Καλαμάτας

Περίπου στα μέσα Μαρτίου πλοίο φορτωμένο με πολεμοφόδια φτάνει στο λιμάνι του Αλμυρού! Τα πολεμοφόδια ανέλαβαν να κρύψουν σε ασφαλές μέρος οι Νικηταράς και Αναγνωσταράς στις γύρο περιοχές. Πληροφορίες για αυτό έφτασαν και στα αυτιά του Τούρκου Αγά της Καλαμάτας o οποίος θορυβήθηκε από το γεγονός αυτό.  Μέρες πριν, φήμες περί ληστών είχαν διαδώσει επίτηδες ο Παπαφλέσσας και τα πρωτοπαλίκαρα του και έτσι οι πρόκριτοι της Καλαμάτας δεν δυσκολευτήκαν να ξεγελάσουν τον αγά Αρναούτογλου, ότι το πλοίο που ξεφόρτωσε στον Αλμυρό ήταν πλοίο εμπόρων που κουβαλούσαν λάδια και ότι οι πληροφορίες για τα όπλα είχαν να κάνουν με το γεγονός ότι οι έμποροι για το φόβο των ληστών ήταν αρματωμένοι.

Η εκδοχή αυτή έπεισε τον Αγά, ο οποίος όμως παρόλα αυτά ανησυχούσε διότι γνώριζε ότι Τούρκοι στρατιώτες στην Καλαμάτα ήταν λιγότεροι από 100 σε δύναμη και ότι σε περίπτωση που γινόταν κάτι δεν θα μπορούσαν να αντιδράσουν. Περίτεχνα τότε οι πρόκριτοι της Καλαμάτας ξεγελούν για δεύτερη φορά τον Αγά γνωρίζοντας κάτι που ο Αγάς Αρναούτογλου δεν γνώριζε ακόμα, ότι η Μάνη είχε ήδη ξεκινήσει να συμμετέχει στον ένοπλο αγώνα της

απελευθέρωσης (δεν υπήρχαν τότε ρουφιανοκάναλα), έτσι τον έπεισαν να παρακαλέσει τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη να του στείλει άντρες για την φρούρηση της Καλαμάτας.Στις 20 Μαρτίου ο Μαυρομιχάλης στέλνει 150 άντρες με επικεφαλή το γιό του Ηλία Μαυρομιχάλη. Ο Αγάς αργότερα ζητάει και τον ίδιο τον Πετρόμπεη να τον δει αυτοπροσώπως. Στις 22 Μαρτίου τα περίγυρα της Καλαμάτας είχαν γεμίσει με 2000 άντρες που είχαν έρθει από την Μάνη με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη  και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. H επιθυμία του Αγά να δει αυτοπροσώπως τον Πετρόμπεη θα γινόταν πραγματικότητα.  Το πρωί της 23ης Μαρτίου οι Μανιάτες με επικεφαλή τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη μπαίνουν στην Καλαμάτα, ο Αγάς καταλαβαίνει πλέον τι γίνεται, όμως είναι πολύ αργά για να αντιδράσει. Οι οπλαρχηγοί φτάνουν έξω από το σπίτι του χωρίς να συναντήσουν καμία αντίσταση αφού οι περισσότεροι από τους Τούρκους είχαν ήδη τραπεί εις άτακτων φυγή. Ο Μαυρομιχάλης ζητά από τον Σουλεϊμάν Αρναούτογλου να παραδώσει την Καλαμάτα τονίζοντας του ότι κάθε μορφή αντίστασης θα ήταν μάταιη! Πράγματι ο Αγάς με πρωτόκολλο παραδίδει την πόλη και μαζί όλο τον τουρκικό οπλισμό.   Έτσι η Καλαμάτα είναι η πρώτη πόλη που απελευθερώνεται και μάλιστα αναίμακτα. Αργότερα καταφθάνουν από τα δυτικά και οι υπόλοιποί οπλαρχηγοί μέσα σε κλίμα ιαχών και πανηγυρισμών. Παπαφλέσσας, Νικηταράς, Αναγνωσταράς, Μητροπέτροβας και άλλοι οπλαρχηγοί. Στην συνέχεια συναντήθηκαν όλοι στον παρόχθιο του Nέδωνα ποταμού,  Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων. Εκεί 24 ιερείς και ιερομόναχοι τέλεσαν Θεία λειτουργία κα ευλόγησαν τα λάβαρα της ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ. Ακολούθησε ο Ιερός όρκος της Επαναστάσεως με το σύνθημα ΝΙΚΗ Η ΘΑΝΑΤΟΣ και μετέπειτα πραγματοποιήθηκε σύσκεψη όλων των οπλαρχηγών και αποφασίστηκε η δημιουργία μιας επαναστατικής επιτροπής με το όνομα Μεσσηνιακή Γερουσία, όπου επικεφαλής ορίστηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης που έφερε τον τίτλο του αρχιστράτηγου. Την ίδια μέρα η Μεσσηνιακή Γερουσία με προκήρυξη γνωστοποιεί και επίσημα πλέον την ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ αναφέροντας ότι οι ΕΛΛΗΝΕΣ ΞΕΣΗΚΩΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥΣ!

Το κείμενο της Προκήρυξης, το πρωτότυπο της οποίας σώζεται στα αρχεία του Foreign Office (βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών), είναι το εξής:

Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής Συγκλήτου.

Ο ανυπόφορος ζυγός της Οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός και επέκεινα αιώνος, κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μην μείνη άλλο εις τους δυστυχείς Πελοποννησίους Γραικούς, ει μη μόνον πνοή και αυτή δια να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους των αναστεναγμούς.

Εις τοιαύτην όντες κατάστασιν στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. Πάσα προς αλλήλους μας φατρία και διχόνοια, ως καρποί της τυραννίας απερρίφθησαν εις τον βυθόν της λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας.

Αι χείρες ημών αι δεδεμέναι μέχρι του νυν από τας σιδηράς αλύσσους της βαρβαρικής τυραννίας, ελύθησαν ήδη, και υψώθηκαν μεγαλοψύχως και έλαβον τα όπλα προς μηδενισμόν της βδελυράς τυραννίας.

Οι πόδες ημών οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας εναγκαρεύσεις τας ασπλάγχνους τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων μας. Η κεφαλή μας η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον ζυγόν τον απετίναξε και άλλο δεν φρονεί, ει μη την Ελευθερίαν.

Η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον, εκτός των ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν των βαρβάρων τυράννων, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της Ελευθερίας.

Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν. Τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαίων γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον Ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα δίκαιά μας.

Να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον Ελληνικόν γένος μας. Δικαίω τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας, και ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας.

1821 Μαρτίου 23 εν Καλαμάτα. Εκ του Σπαρτιατικού Στρατοπέδου

Πέτρος Μαυρομιχάλης, αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Διαβάζοντας τα παραπάνω ιστορικά γεγονότα σίγουρα είναι άξιο προσοχής το γεγονός ότι ο Αγάς της Καλαμάτας, εμπιστεύτηκε τόσο εύκολα τους Μανιάτες, με το να στηριχτεί στις ενισχύσεις που θα του έστελνε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Αυτό έχει να κάνει με τον ένα και μοναδικό λόγο ότι η Μάνη είχε διαφωνίες σχετικά με το πότε θα έπρεπε να ξεκινήσει η Επανάσταση και ακόμα δεν είχε συμφωνήσει στην συμμετοχή της σε αυτή. Έτσι μέχρι τότε οι Τούρκοι πίστευαν στην ουδετερότητα της Μάνης. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι την Καλαμάτα την είχαν αφήσει μόνο, με λιγότερους από 100 Τούρκους στρατιώτες. Ίσως επειδή πίστευαν πραγματικά ότι η Μάνη δεν θα ήταν απειλή για αυτούς. Επίσης σύμφωνα με ιστορικούς αναλυτές το γεγονός που ο Αγάς ζήτησε να δει αυτοπροσώπως τον Πετρόμπεη, ίσως να ήταν μία κίνηση του για να φέρει τους Μανιάτες με το μέρος του, αφού ήδη η φιλική εταιρία είχε κάνει τις πρώτες κινήσεις για τον ένοπλο αγώνα της Επαναστάσεως και αυτό ήταν γνωστό στους Τούρκους. Ψυχολόγησαν όμως λάθος τους Μανιάτες νομίζοντας ότι οι ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ θα συμμετείχαν σε μία προδοσία. Φυσικά οι παραπλανητικές ενέργειες τόσο του Παπαφλέσσα αλλά και των προκρίτων έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον αιφνιδιασμό και στην αναίμακτη νίκη, με την Καλαμάτα να είναι η πρώτη πόλη που απελευθερώνεται!

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΤΥΧΕΣ

Είναι γνωστό ότι η έναρξη της επαναστάσεως δεν είχε προκαθοριστεί από τους επικεφαλής να γίνει τόσο σύντομα. Πολλά λέγονται και πολλά έχουν αναλυθεί κατά καιρούς από πολλούς ιστορικούς ερευνητές. Μέσα σε όλα αυτά ένα όνομα και μία Ιστορία άγνωστη για πολλούς, που δίνει μία δικιά της εκδοχή και ξεκινάει από το χωριό της Μεσσηνίας Κατσαρού. Το όνομα Ιωάννης Καρακίτσος, την άγνωστη αυτή Ιστορία θα σας την αναφέρουμε παρακάτω, έτσι όπως λέγεται μέσα από την παράδοση και την ίδια οικογένεια Καρακίτσου.

Οι τούρκοι σε μία περιοχή κοντά στου Κατσαρού που ονομάζεται Παλουκοράχη, παλουκώνανε πολλούς Έλληνες οι οποίοι μαρτύρησαν την εποχή εκείνη. Ένας από αυτούς ήταν και ο πατέρας του Ιωάννη Καρακίτσου, ο Παναγιώτης Καρακίτσος.

 Ο Ιωάννης Καρακίτσος ήταν μόλις 13 χρονών όταν είδε τον πατέρα του επάνω στο παλούκι να ψυχορραγεί. Όπως αναφέρεται, επιχείρησε με το τσαρούχι του, να δώσει νερό στον πατέρα του που υπέφερε, όμως ένας τούρκος στρατιώτης τον σταμάτησε κλοτσώντας τον. Μετά τον θάνατο του πατέρα του ο Ιωάννης Καρακίτσος έφυγε από το χωριό ακολουθώντας τον δρόμο του αρματολού μαζί με τον πιστό του φίλο Δρούλια.

Χρόνια αργότερα επιστρέφουν στου Κατσαρού όπου εκεί κάπου στα μέσα Μαρτίου του 1821, ένα πρωί είχαν βγει για κυνήγι ο Καρακίτσος με τον Δρούλια στο Κουτούπι (Δυτικά του Κατσαρού στο ύψωμα του "Αγιολιά"). Τότε ήταν που ο Καρακίτσος αντιλήφτηκε την παρουσία ενός Τούρκου. Χωρίς δεύτερη σκέψη του επιτέθηκαν και τον σκότωσαν. Κατά την διάρκεια της σωματικής έρευνας που του έκαναν αντιλήφθηκαν ότι ο Τούρκος ήταν Αγγελιοφόρος του σουλτάνου και επάνω του είχε μία σημαντική επιστολή η οποία έπρεπε να παραδοθεί στον Αγά Αρναούτογλου στην Καλαμάτα.  Δυστυχώς το γράμμα δεν μπορούσαν να το διαβάσουν διότι ήταν γραμμένο στα τούρκικα. Έτσι πήγανε στον γέρο Πουλόπουλο, κοτζαμπάση από την Σκάλα (Μεσσηνίας), ο οποίος γνώριζε τη γλώσσα και του ζητήσανε να τους κάνει την μετάφραση. Η επιστολή του σουλτάνου, έλεγε.

«Αυτά τα ιοβόλα ερπετά της οθωμανικής αυτοκρατορίας, της Πελοποννήσου, άτινα ονομάζονται Έλληνες προεστοί, να εξαφανιστούν δια πυρός και μαχαίρας. Τα κτήματα τους ας διανεμηθούν εις τους πιστούς οθωμανούς. Αι οικίαι τους να συντριβούν τοιουτοτρόπως, ώστε ούτε αλέκτωρ να εκφωνεί εις το μέλλον. Να μεταδωθεί τάχυστα εις άπαντα τα φρούρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας της Πελοποννήσου. Η ημέρα εκτελέσεως ορίζεται η 31η Μαρτίου του 1821.»

Ο Ιωάννης Καρακίτσος  έδωσε αυτό το γράμμα στον Παπαφλέσσα και στην συνέχεια ο Παπαφλέσσας ενημέρωσε και τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς για τα σχέδια των τουρκαλάδων. Έτσι εικάζεται ότι για αυτό το λόγο επισπεύτηκε η έκρηξη της Επαναστάσεως

Ο Ιωάννης Καρακίτσος έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στο πλάι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη αλλά και αργότερα στην μάχη στο Μανιάκι. Επίσης συμμετείχε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας. Για την Ιστορία γνωρίζουμε ότι ο ίδιος ευτύχησε να δει την Ελλάδα απελευθερωμένη, όμως δυστύχησε πεθαίνοντας ξεχασμένος και πάμφτωχος! Ξεχασμένος ακόμα και από την ίδια την Ιστορία αφού πολλοί λίγοι γνωρίζουν για αυτόν. Έτσι και εμείς αναφέρουμε το παραπάνω με αφορμή την 23η Μαρτίου αφού η συμβολή του για την έναρξη της επανάστασης έπαιξε καθοριστικό ρόλο! Αν η επιστολή αυτή έφτανε στον προορισμό της ίσως τα πράγματα να ήταν πολύ διαφορετικά για την ροή της Ιστορίας.

ΤΟ ΜΥΝΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Επίκαιρο παρά ποτέ είναι το μήνυμα της Επανάστασης του Έθνους μας! Οι Ιστορίες λέγονται για να διδάσκουν, για να παίρνουμε παραδείγματα, για να έχουμε πρότυπα ΉΡΩΕΣ αληθινούς! Άντρες που δεν δειλιάσανε μπροστά στο θάνατο, που δεν δίστασαν να πολεμήσουν, άντρες που δεν υποδουλώθηκαν ποτέ υπό τον τουρκικό ζυγό! Άντρες που ύψωσαν το κεφάλι δίνοντας όρκο ΙΕΡΟ ότι θα πολεμήσουν για την ελευθερία της ΕΛΛΑΔΑΣ.

ΝΙΚΗ Η ΘΑΝΑΤΟΣ - ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΕΝΟΥΣ ήταν τα κύρια συνθήματα που πύρωσαν τις καρδιές των επαναστατημένων Ελλήνων δίνοντας το έναυσμα να αρπάξουν το καριοφίλι και να σταθούν στο πλάι του Κολοκοτρώνη, του Παπαφλέσσα, του Νικηταρά, του Μαυρομιχάλη και άλλων οπλαρχηγών. Οι φωνές τους αντηχούν ακόμα σε ολόκληρο το ΜΩΡΙΑ. Κάθε πλαγιά και μία ιστορία, κάθε ποτάμι και ένα τραγούδι, ένα τραγούδι που μας καλεί να ξυπνήσουμε από τον λήθαργο. Είναι το τραγούδι αυτό που οι ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ έλεγαν πριν τη μάχη, είναι το τραγούδι που οι αρματολοί τραγουδούσαν ακονίζοντας τα σπαθιά τους.

Αγετ', ώ Σπάρτας ευάνδρω   
κώροι πατέρων πολιατάν   
λαιά μέν ίτυν προβάλεσθε,   
δόρυ δ' ευτόλμως άνχεσθε,   
μή φειδομένοι τάς ζωάς.   
Ου γάρ πάτριον τά Σπάρτα

Χορεύουν τα κλεφτόπουλα, γλεντάνε τα καημένα.
Κι ένα μικρό κλεφτόπουλο δεν τρώει, δεν τραγουδάει,
μόν' τ' άρματα συγύραγε και το σπαθί τροχάει:

- Σπαθάκι μου περήφανο, τουφέκι καριοφύλι,
πολλές βολές με γλίτωσες, και τώρα τούτ' την ώρα,
να σ' ασημώσω, βρε σπαθί, να σε μαλαματώσω.    

Κουράκος Νικόλαος
Τ.Ο. Καλαμάτας