Δευτέρα 28 Ιουλίου 2014

Βαλτέτσι 1944. Το χρονικό μιας ακόμη κομμουνιστικής θηριωδίας - μέρος γ'


   Οι ελασίτες μαζεύονταν στο χωριό Βάγγου Μεγαλουπόλεως, περίπου 12 χλμ απ΄το Βαλτέτσι. Συντονιστής της επίθεσης ήταν ο Βελουχιώτης. Κύριες δυνάμεις του ΕΛΑΣ που θα συμμετείχαν στην επιχείρηση ήταν το 6ο και το 12ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Το σύνολο των ελασιτών υπολογιζόταν σε 2.500. Η δύναμη πυρός ήταν συντριπτικά υπέρ του ΕΛΑΣ με δεδομένη και την αποχώρηση του πιο αξιόμαχου τμήματος του λόχου ασφαλείας απ΄το Βαλτέτσι, και τον ελαφρύ οπλισμό των εναπομείναντων Βαλτετσιωτών οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν ήταν ιδιαίτερα μάχιμοι. 
Αυτά σε συνδυασμό με την έλλειψη κατάλληλων οχυρωματικών έργων και το άρτιο δίκτυο κατασκοπείας των κομμουνιστών καθιστούσαν την επιχείρηση πραγματικό περίπατο για τον ΕΛΑΣ.

Η επίθεση εκδηλώθηκε γύρω στις 4 το πρωί της 15ης Ιουνίου 1944. Οι Βαλτετσιώτες παρά τον αρχικό αιφνιδιασμό τους (απόρροια της έλλειψης οργανωμένου σχεδίου αμύνης) αντιστάθηκαν όσο μπορούσαν. Ενδεικτικό είναι ότι δεν είχαν προνοήσει να έχουν ένα αποτελεσματικό τρόπο επικοινωνίας με την Τρίπολη. Το μοναδικό τηλέφωνο του χωριού δεν λειτουργούσε, αν και είχαν φωτοβολίδες εντούτοις δεν είχαν ειδικό πιστόλι για ρίψη φωτοβολίδων, ενώ δεν είχαν ούτε καν ασύρματο. Ελλείψεις αδιανόητες για τις οποίες ευθύνονταν κυρίως οι αξιωματικοί της διοίκησης του λόχου. Έτσι το μόνο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να στείλουν 3 αγγελιοφόρους στην Τρίπολη για να ενημερώσουν το Β΄Αρχηγείο Χωροφυλακής στο οποίο υπάγονταν. Δυστυχώς όμως ο χρόνος ήταν πολύ λίγος και οι ενισχύσεις έφτασαν αργά.

Κατά την διάρκεια της μάχης, οι αμυνόμενοι βρέθηκαν γρήγορα χωρίς ηγεσία αφού ο εκτελών χρέη διοικητή του λόχου ανθυπολοχαγός Φουφόπουλος (αφού ο λοχαγός Αριστομενόπουλος είχε πάει στην αποστολή στον Ταϋγετο) σκοτώθηκε, και οι ελασίτες κατάφεραν να μπουν σχετικά γρήγορα στο χωριό. Στην μάντρα της εκκλησίας του χωριού και στο σχολείο ήταν η πιο πεισματική αντίσταση των αμυνομένων. Μετά την αναμενόμενη κατάρρευση και των τελευταίων θυλάκων αντίστασης, άρχισαν οι συλλήψεις αμάχων οι πυρπολήσεις σπιτιών (πάνω από 30 κάηκαν) και η άνευ προηγουμένου λεηλασία του χωριού. Γίνανε πολλές εν ψυχρώ εκτελέσεις και σφαγές αόπλων, τραυματιών και αιχμαλώτων αντρών και γυναικών.


Κατά την αποχώρησή τους οι ελασίτες, εκτός από τα πολυάριθμα λάφυρα που τα είχαν φορτώσει σε ζώα, πήραν μαζί τους και περίπου 140 αιχμαλώτους εκ των οποίων μόνο 20 ήταν άντρες του λόχου ασφαλείας και οι υπόλοιποι γυναικόπαιδα.
Περίπου 20-30 εκ των αιχμαλώτων κατάφεραν και διέφυγαν όταν οι αποχωρούντες ελασίτες δέχτηκαν πυρά από ταγματασφαλίτες που είχαν καταφτάσει απ΄την Τρίπολη. Οι ελασίτες που δεν είχαν προνοήσει να έχουν οπισθοφυλακή αιφνιδιάστηκαν και μες στην αναστάτωση μπόρεσαν και διέφυγαν κάποιοι αιχμάλωτοι.Οι περισσότεροι όμως μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα του ΕΛΑΣ (Στρέμνιτσα, Δημητσάνα κ.α.). Οι 48 από αυτούς εκτελέστηκαν ή σφαγιάστηκαν, και οι υπόλοιποι υπέμειναν σκληρά βασανιστήρια. Το νεαρότερο θύμα ήταν ένα κορίτσι 11 ετών που εκτελέστηκε στον Φενεό.



Στην κυρίως μάχη σκοτώθηκαν 43 Βαλτετσιώτες, μάχιμοι και άμαχοι. Οι 36 την μέρα της μάχης και άλλοι 7 βαριά τραυματίες εξέπνευσαν μερικές μέρες μετά στο νοσοκομείο της Τρίπολης. Σύμφωνα με την αριστερή ιστοριογραφία οι απώλειες του ΕΛΑΣ στο Βαλτέτσι ήταν 20 νεκροί και 30 τραυματίες. Πιθανότατα ήταν μεγαλύτερες. Στο Βαλτέτσι σκοτώθηκε και ο επιτελάρχης του Βελουχιώτη ταγματάρχης Παντελάκης. Υπήρχαν σοβαρές ενδείξεις ότι ο Παντελάκης εκτελέστηκε πισώπλατα από εντεταλμένο του Βελουχιώτη γιατί είχε πέσει σε δυσμένεια.
Όπως και να χει όμως, ο ΕΛΑΣ δεν πλήρωσε μικρό τίμημα στην ληστρική επίθεσή κατά του Βαλτετσίου. Απέναντι του είχε ελάχιστους, μη-οχυρωμένους, πλημμελώς εξοπλισμένους και όχι πρώτης διαλογής αμυνόμενους. Παρ’ολ’αυτά οι απώλειές του δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητες. Αυτό δείχνει ότι αν οι Βαλτετσιώτες και η διοίκηση του λόχου έκαναν αυτά που έπρεπε (οι σοβαρές παραλείψεις τους αναφέρονται και σε αυτήν την ανάρτηση και στο β' μέρος), τότε πιθανότατα ο ΕΛΑΣ να αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα στο Βαλτέτσι.
Με τα "αν" όμως δεν γράφεται ιστορία.

Γενικώς οι αριστεροί ιστοριογράφοι δεν πολυαναφέρονται στα γεγονότα του Βαλτετσίου. Ενδεικτικό είναι ότι ο Βαζαίος, διοικητής του 6ου συντάγματος του ΕΛΑΣ που συμμετείχε στην επίθεση, δεν κάνει την παραμικρή νύξη στο Βαλτέτσι στο βιβλίο του "Τα άγνωστα παρασκήνια της εθνικής αντιστάσεως στην Πελοπόννησο". Ούτε είδε ούτε άκουσε τίποτα... Άλλοι πιο έντιμοι, όπως ο Νίκας στο βιβλίο του "Ο Άρης στον Μοριά" παραδέχεται ότι ο Βελουχιώτης φέρει ακέραια την ευθύνη για τα γεγονότα του Βαλτετσίου.

Ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι ακριβώς έναν χρόνο μετά το έγκλημα του Βαλτετσίου, στις 15 Ιουνίου 1945, ο φυσικός και ηθικός αυτουργός του εγκλήματος Άρης Βελουχιώτης βρήκε το τέλος που του άξιζε. Το δυστύχημα ήταν ότι στο μεταξύ είχε πνίξει στο αίμα και άλλες περιοχές του Μωριά…



Τα στοιχεία για τις αναρτήσεις σχετικά με το Βαλτέτσι, προέρχονται απ΄το βιβλίο "Βαλτέτσι 1944" του Κώστα Σαραντόπουλου. Ο συγγραφέας ήταν τότε μικρό παιδί και έζησε από πρώτο χέρι τα γεγονότα, στα οποία έχασε πατέρα και αδελφό. Τόσο η εκ μέρους του περιγραφή όσο και οι μαρτυρίες άλλων που παραθέτει είναι πράγματι συγκλονιστικές.
Πολλοί μπορεί να ισχυριστούν ότι λόγω των οδυνηρών εμπειριών του, δεν ήταν και τόσο αμερόληπτος όσον αφορά την καταγραφή των γεγονότων. Αυτό όμως δεν λέει κάτι. Στην τελική τόσοι και τόσοι καπεταναίοι του ΕΛΑΣ έχουν γράψει ιστορικά βιβλία για την εποχή εκείνη, και τα γραπτά τους λαμβάνονται σοβάρα υπόψη. Αυτοί ήταν περισσότερο αμερόληπτοι; Όχι βέβαια...
Το γεγονός παραμένει πως το βιβλίο του Σαραντόπουλου είναι η πληρέστερη πηγή για τα γεγονότα του Βαλτετσίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια :